„Stwierdziłam, że współżycie z ludźmi jest podobne do tych szklanych drzwi. Do drzwi należy się zbliżać powoli i nie robić nic na siłę; w przeciwnym razie można je rozbić. Związki z ludźmi są podobnej natury. Jeśli robi się coś na siłę, wzajemny kontakt jest niemożliwy. Jeden gwałtowny ruch może wszystko zepsuć. Jedno złe słowo może zniszczyć miesiącami budowane zaufanie i szacunek”.
Temple Grandin
Przede wszystkim relacja
To co jest dla nas priorytetem, najważniejsze, najpotrzebniejsze w jakiejkolwiek terapii to bezpieczna relacja. Bez tego dziecko nie będzie w pełni korzystało z naszego wsparcia. Można wiele umiejętności wyuczyć, można wiele rzeczy zapamiętać ale jeśli zależy nam na efektywności, na tym aby dziecko nauczyć z tych wszystkich umiejętności sprawnie korzystać w życiu codziennym, należy to zrobić tak, aby dziecko uczyło się tego wszystkiego w sposób jak najbardziej naturalny, tak trochę niechcący, a jednak z planem. Nauka poprzez zabawę jest możliwa i my wiemy jak to osiągnąć.
Radość
“Kiedy śmieje się dziecko, śmieje się cały świat” – doskonale znany cytat Janusza Korczaka, a tak często zapominany. Dla nas jest bardzo ważny uśmiech dziecka, jako rodzice pragniemy szczęścia dla swoich dzieci, jako terapeuci pragniemy szczęśliwego rozwoju, akceptacji i świadomości swoich uczuć i potrzeb. Kiedy dziecko jest w stanie nam zaufać, polubi nas, będzie zwracało na nas uwagę i zobaczy w jaki sposób zwracamy się do niego, z szacunkiem, powoli, na tyle na ile nam pozwala w danym momencie, zobaczy w nas przyjaciela, którego warto słuchać, naśladować, którego warto zaprosić do swojego życia.
Zabawa
Zabawa dla wielu dzieci w spektrum autyzmu jest nieznana, jest abstrakcyjna i niezrozumiała, dlatego ważne jest, aby rozwój zabawy był kształtowany na każdym etapie funkcjonowania dziecka. Dziecko z ASD nie musi bawić się, jak dzieci neurotypowe, często nigdy nie będzie. Jednak sposób w jaki spędzaja swój czas wolny powinien być przez nas mądrze wspierany. Czasem dzieci z ASD często omijają etap zabaw tematycznych, zabawy muzyczno – ruchowe w przedszkolu tj.: Stary niedźwiedź mocno śpi, to dla dziecka horror, nie dość, że głośno, to jeszcze totalnie abstrakcyjnie. Ważne, aby zobaczyć na jakim etapie zabawy jest dane dziecko i wprowadzać nowe elementy, podsuwać to co ich interesuje, podążać za dzieckiem, obserwować i pokazywać co można jeszcze. Starać się kierować uwagę dziecka na inne dzieci, które są obok i które też fajnie się bawią, animować zabawy razem z innymi, pokazywać że z drugim człowiekiem też można miło spędzić czas. Rozwój zabawy jest bardzo ważny, bez tego dziecko nie rozwija swojej wyobraźni, która jest potem potrzebna aby zrozumieć, wyobrazić sobie co drugi człowiek myśli, co może zrobić, jak może się zachować w danej sytuacji. Przez zabawę rozwijamy myślenie przyczyna-skutek, rozwijamy umiejętności naśladowcze, rozwijamy motorykę, umiejętności samoobsługowe. Zabawa to nie tylko fajny czas dla dziecka, dla nas to ważny etap w życiu człowieka, który należy rozwijać, zwłaszcza u dzieci z ASD.
Komunikacja
Komunikacja jest to bardzo złożony proces, często nie zdajemy sobie sprawę, jak bardzo złożony. Bez komunikacji nie byłoby człowieka, jest niezwykle ważna w naszym rozwoju, nie można jej pominąć, nie można bez niej żyć. Każdy człowiek ma potrzebę komunikacji, dlatego wszystko co robimy na zajęciach z osobami z ASD jest związane z rozwijaniem komunikacji. Komunikacja pozwala dziecku zacząć pojmować innych ludzi i siebie jako istoty posiadające życie wewnętrzne oraz stany umysłowe, które można zrozumieć. Są to wzajemne interakcje – poprzez dzielenie się tym, co dziej się w naszych umysłach i sercach.
Integracja Sensoryczna
Jak ja czuję, jak ja widzę, co jest dla mnie przyjemne, a co sprawia ból, niby oczywiste, a jednak dla dzieci w spektrum autyzmu czasem zupełnie tajemnicze. Sensoryczne potrzeby czasem są ważniejsze niż jedzenie, picie, czy sen. Bez zaspokojenia tych potrzeb dziecko z ASD jest rozdrażnione, nie może się skupić, nie może funkcjonować. Dla nas jest ważne aby znaleźć wspólnie z dzieckiem te potrzeby, uświadomić sobie jakie one są i jak można je w akceptowany dla innych sposób zaspokajać. W naszych salach staramy się stworzyć bezpieczną przestrzeń dla osób z ASD, stworzyć im optymalne warunki do bycia ze sobą i z drugim człowiekiem, warunki by znaleźć, to co w danym momencie potrzebują, chwilę wytchnienia, odpoczynku, a może chwilę aktywności ruchowej, która jest na tyle nietypowa, że nie możliwa w środowisku szkolnym, czy domowym.
Rozwój dzieci z ASD
Rozwój osób w spektrum autyzmu przebiega w nietypowy sposób, jest nieharmonijny, u każdej osoby wygląda inaczej. Jednak są cechy wspólne, które definiują ich rozwój jako autystyczny. Czasami trudno jest zauważyć te różnice, ponieważ dziecko nabywa kolejne kamienie milowe w swoim rozwoju, tak jak jego neurotypowy kolega, jednak jego uwaga jest skierowana na inne rzeczy – no właśnie rzeczy…
Jak dziecko myśli? Co jest dla niego ważne, co jest wyostrzone,
a co rozmyte? Co jest w jego polu uwagi? Jak postrzega siebie?
Co jest jeszcze ważne – musimy pamiętać, że rozwój dzieci
z ASD jest nieharmonijny, niektóre etapy rozwoju zostają pominięte, np. nigdy nie było dialogu behawioralnego, nigdy nie było zabawy o charakterze społecznym. Czasami pewne etapy muszą zaistnieć, żeby rozwój szedł dalej. Jak np. 13-to latek ma się komunikować z rówieśnikami, jak ominął etap dialogu behawioralnego, etap zabawy i np. jeszcze nie odkrył swojej odrębności od mamy? Praca z osobami z ASD to przede wszystkim wnikliwa wielospecjalistyczna diagnoza, obserwacja, elastyczność, reagowanie na aktualne potrzeby dziecka, wspieranie w podejmowaniu decyzji, intuicja i współpraca z najbliższym otoczeniem.
Zobacz jak pracujemy
